พระปรางค์ในวัดนางโน (ร้าง)

ละติจูด 13.9566156366 , ลองจิจูด 99.6011103994

พิกัด

ตำบลม่วงชุม อำเภออำเภอท่าม่วง จังหวัดกาญจนบุรี รหัสไปรษณีย์ 71110

ประเภทแหล่งศิลปกรรมฯ

วัด วัดร้าง ศาสนสถาน

ความสำคัญ/ลักษณะ

วัดมโนธรรมาราม เดิมมีชื่อว่า วัดนางโน เป็นวัดร้าง   ปัจจุบันมีเนื้อที่ประมาณ 30  ไร่  ด้านฝั่งตะวันตกของวัดติลำน้ำแม่กลอง เขตตำบลม่วงชุม อำเภอท่าม่วง จังหวัดกาญจนบุรี  สันนิษฐานกันว่า เดิมทีวัดนี้มีความเจริญรุ่งเรืองมาก่อน แต่ครั้งเกิดสงครามไทยกับพม่า ชาวบ้านจึงอพยพหลบหนีไปที่อื่น วัดจึงตกอยู่ในสภาพเป็นวัดร้างเช่นเดียวกับอีกหลายๆ วัดในเขตเมืองกาญจนบุรี  ครั้นสงครามสงบลง ชาวบ้านจึงได้กลับถิ่นฐานเดิมและบูรณะซ่อมแซมวัด มีเรื่องเล่าว่า  "นางโน" เป็นคนสำคัญในการมาบูรณะ เนื่องจากนางได้เคยบนบานกับพระนอนในวัดว่า หากตนตอดพ้นจากพม่าได้จะมาเป็นผู้บูรณะวัดขึ้นใหม่ จึงเป็นสาเหตุให้ชาวบ้านเรียกว่า "วัดนางโน"  ต่อมาจึงเปลี่ยนชื่อวัดใหม่เป็น "วัดมโนธรรมาราม" 

โบราณสถานสมัยอยุธยาที่สำคัญที่วัดนางโนดังนี้
พระปรางค์ มีขนาดกว้าง 6 เมตร  สูง 20 เมตร  ยอดตรงกลางองค์ชำรุด
พระพุทธไสยาสน์  เป็นพระนอนก่ออิฐปูนปั้น ขนาดยาวประมาณ 13 เมตร  สูง  4 เมตร ด้านหลังถูกเจาะตั้งแต่พระเศียรจรดพระบาท บางตอนมีรอยถูกซ่อมในภายหลัง ฝีมือช่างอยุธยา

นักวรรณคดีสมัยหลัง เชื่อกันว่า วัดมโนธรรมารามหรือวัดนางโน  ซึ่งอยู่ห่างจากจากวัดบ้านถ้ำลงไปทางทิศใต้ ประมาณ 1.5 กิโลเมตร  (ซึ่งหมายถึงวัดใต้ตามวรรณคดีเรื่อง ขุนช้าง ขุนแผน)  เป็นสถานที่ที่ขุนแผนใช้เป็นที่ปลุกเสกกุมารทองในตำนานเรื่องขุนช้างขุนแผนในขณะที่แต่เดิมมักเชื่อกันว่า ขุนแผนย่างกุมารทองที่โบสถ์วัดใต้ หรือวัดไชยชุมพลชนะสงคราม บางคนก็เชื่อว่า ขุนแผนย่างกุมารทองที่ถ้ำขุนแผน  ซึ่งอยู่ที่บ้านหนองบัว (ใกล้กับมหาวิทยาลัยราชภัฏกาญจนบุรี)  ดังบทเสภาตอนหมื่นหาญเกณฑ์บ่าวไพร่ตามรอยเลือดที่เปื้อนอยู่ตามยอดหญ็ามาจนพบ ดังนี

"ถือหอกดาบง้าวทวนล้วนศาสตรา       ทั้งปืนยามีดตรีกระบี่กริช
ธนูหน้าไม้ใส่ยาพิษ                          จำเริญรอยโลหิตติดตามไป
เห็นโลหิตติดหญ้ามาห่างห่าง             ตรงทางป่าตัดเข้าวัดใต้
เห็นประตูวิหารลั่นดาลใน                   ย่องเข้าไปมองดูตามรูดาล"
                                                                    (เสภาขุนช้าง ขุนแผน)

 

สถานการณ์สิ่งแวดล้อม

มีการบูรณะและรักษาสภาพสิ่งแวดล้อม

แก้ไขเมื่อ

2019-04-04