พระปรางค์วัดเขารักษ์

ละติจูด 14.2674 , ลองจิจูด 99.7683

พิกัด

ตำบลดอนแสลบ อำเภออำเภอห้วยกระเจา จังหวัดกาญจนบุรี รหัสไปรษณีย์ 71170

ประเภทแหล่งศิลปกรรมฯ

วัด วัดร้าง ศาสนสถาน

ความสำคัญ/ลักษณะ

วัดเขารักษ์ ตั้งอยู่บ้านเลขที่ ๑ บ้านเขารักษ์ หมู่ที่ ๕ ตำบลดอนแสลบ อำเภอห้วยกระเจาจังหวัดกาญจนบุรี ที่ดินตั้งวัดมีเนื้อที่ ๑๙๑ ไร่

วัดเขารักษ์ สร้างเมื่อพ.ศ. ๒๔๒๙ เป็นวัดเก่าต่อมาได้มีการบูรณปฏิสังขรณ์สร้างอาคารเสนาสนะต่างๆ เพิ่มขึ้นเรื่อยมา เช่น บูรณะอุโบสถ พระปรางค์ สร้างวิหาร ศาลาอเนกประสงค์ ศาลาประชาคม เป็นต้น

โบราณสถานที่สำคัญของวัดเขารักษ์

จากการศึกษาของ วรวุธ  สุวรรณฤทธิ์ (๒๕๓๗ : ๔๘-๔๙) กล่าวว่า องค์พระปรางค์ก่อสร้างอยู่บนยอดเขาแห่งแรกของไทย  เป็นปรางค์แบบเขมร  ทรงฝักข้าวโพด  หันหน้าไปทางทิศตะวันออก  สูงประมาณ  ๑๕  เมตร  ก่อด้วยอิฐไม่สอปูน  ยอดปรางค์เป็นกลีบขนุนมี  ๗  ชั้น  มีซุ้มจตุรทิศประดิษฐานพระพุทธรูปประทับยืนแต่หักหายไป  ด้านหน้าปรางค์มีฐานก่อด้วยอิฐยาวประมาณ ๑๕ × ๙ เมตร  มีใบเสมาทำด้วยหินชนวนปักอยู่รอบ ๆ มีกำแพงแก้วก่อด้วยอิฐล้อมรอบขนาดยาว  ๔๒ × ๒๘ เมตร สูง  ๑  เมตร  มีบันไดคอนกรีตเป็นทางเดินขึ้นเขาทั้งหมด  ๓๕๗  ขั้น เป็นพระปรางค์องค์เดียวที่สร้างบนยอดเขา

ปัจจุบัน ทางวัดเขารักษ์ได้บูรณะพระปรางค์ สร้างวิหาร รวมทั้งบูรณะกำแพงแก้วใหม่  ทำให้เปลี่ยนแปลงไปจากสภาพเดิม  กรมศิลปากรไม่อนุญาตให้บูรณะต่อ  ปัจจุบันกรมศิลปากรกำลังเข้าไปบูรณะใหม่

ตำนานพื้นบ้าน

ประวัติการสร้างพระปรางค์บนยอดเขารักษ์ มีตำนานที่เล่าสืบกันมาว่า  ครั้งหนึ่งมีเศรษฐีคนหนึ่ง มีลูกสาวแสนสวยคนหนึ่ง  จึงเกิดความรักและหวงแหนลูกสาวคนนี้มาก  ไม่ยอมให้ชายหนุ่มมาติดต่อ  โดยขังลูกสาวไว้บนยอดเขา   ความสวยของลูกสาวเศรษฐีร่ำลือไปทั่ว  เจ้าชายเมืองต่าง ๆ ต้องการได้ลูกสาวเศรษฐีไปเป็นคู่ครอง  จึงพากันยกกองทัพมาเพื่อจะแย่งชิง  แล้วเกิดการต่อสู้กันในบริเวณแถบนั้น  ดังปรากฏชื่อภูเขาลูกต่าง ๆ ว่า  เขาคลุกคลี  เขาธนู  เขาคันหอก  ในที่สุดลูกสาวเศรษฐีตัดสินใจกระโดดลงจากเขาเสียชีวิต  เศรษฐีมีความรักและอาลัยลูกสาวตนอย่างมาก  จึงได้ก่อสร้างพระปรางค์ขึ้นบนยอดเขาและเรียกชื่อว่า  เขารักษ์  หรือเขาลูกรักษ์

สถานการณ์สิ่งแวดล้อม

-

แก้ไขเมื่อ

2023-12-08