วัดเขาวัง

ละติจูด 13.5277682012 , ลองจิจูด 99.7985480331

พิกัด

ตำบลหน้าเมือง อำเภออำเภอเมืองราชบุรี จังหวัดราชบุรี

ประเภทแหล่งศิลปกรรมฯ

วัด วัดร้าง ศาสนสถาน

ความสำคัญ/ลักษณะ

วัดเขาวัง ราชบุรี ตั้งอยู่บนเขาวังห่างจากตัวเมืองราชบุรีประมาณ 3 กิโลเมตร อยู่ในเขตเทศบาลเมืองราชบุรี มีการบันทึกไว้ว่าเป็นวัดที่สร้างขึ้นโดยสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี เมื่อปี พ.ศ. 2330 และทรงโปรดฯ ให้ยกกระบัตรเมืองราชบุรีเป็นผู้อำนวยการสร้าง เพื่อเป็นอนุสรณ์ที่พระองค์พร้อมด้วยสมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึก ได้ทรงยกกองทัพตีกองทัพพม่า และพระราชทานนามวัดนี้ว่า วัดเขาสัตตนารถ ต่อมาในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 พระองค์ทรงโปรดฯ ให้สร้างพระราชวังขนาดเล็กขึ้นบนเขานี้ ในปี พ.ศ. 2417 ในการสร้างวังพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) กับเจ้าพระยาภาณุวงศ์มหาโกษาธิบดี ในฐานะที่เคยอำนวยการสร้างพระนครคีรี จังหวัดเพชรบุรี มาเป็นแม่กองสร้างพระราชวังที่เมืองราชบุรีอีกแห่งหนึ่ง เดิมบนภูเขาสัตตนารถนี้เป็นวัด มีพระเจดีย์หนึ่งองค์กับวิหารพระพุทธไสยาสน์ตั้งอยู่ พระองค์จึงได้ทรงสละพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์ผาติกรรมที่ธรณีสงฆ์ของวัดเขาสัตตนารถ แล้วย้ายวัดสัตตนารถไปสร้างใหม่ที่วัดร้างริมฝั่งแม่น้ำแม่กลอง บริเวณหน้าเมือง และพระราชทานนามว่า วัดสัตตนารถปริวัตร แล้วจึงโปรดเกล้าฯ ให้สร้างพระราชวังบนภูเขาสัตตนารถขึ้น แต่ไม่ปรากฏว่าได้รับพระราชทานนามอย่างใดไว้ ชาวเมืองราชบุรีเรียกกันแต่เพียงว่า “เขาวัง” มาจนถึงทุกวันนี้ เนื่องจากอาคารส่วนใหญ่ภายในบริเวณวัดเขาวังได้ถูกทำลาย จึงเหลืออาคารที่เป็นหลักฐานทางด้านโบราณคดีที่ได้รับการซ่อมแซมเพียงไม่กี่หลัง ที่สำคัญ ได้แก่ ตึกท้องพระโรง ปัจจุบันเป็นวิหารของวัดเขาวัง พระอุโบสถ พระเจดีย์ เป็นเจดีย์ก่ออิฐถือปูนย่อมุมไม้ยี่สิบ ตั้งอยู่ด้านหลังพระอุโบสถ ฐานเจดีย์ชั้นแรกเป็นฐานแปดเหลี่ยมทึบสูง มีบันไดขึ้นไปสู่ลานประทักษิณชั้นบนซึ่งมีระเบียงแก้วล้อมรอบ กระโจมทหารรักษาการณ์ เป็นอาคารก่ออิฐถือปูน รูปหกเหลี่ยมหลังคามุงกระเบื้อง ด้านข้างของกระโจมเป็นรูปช่องอาร์คโค้ง และประดับหัวเสาแบบกรีก โรงทหารมหาดเล็กและทิมดาบตำรวจ เป็นอาคารยาวก่ออิฐถือปูน สร้างขนานไปกับทางเดินขึ้นท้องพระโรง หลังคามุงกระเบื้องมีระเบียงด้านหน้าเป็นช่องโค้ง ด้านในแบ่งเป็นห้อง ๆ ศาลาประดิษฐานพระพุทธรูป เป็นอาคารก่ออิฐถือปูน หลังคาเทปูนเรียบลักษณะคล้ายดาดฟ้ามีระเบียงโดยรอบ สร้างเมื่อ พ.ศ. 2474 ตรงกับสมัยรัชกาลที่ 7 ด้านหน้าเปิดโล่ง ภายในประดิษฐานพระพุทธรูปจำนวน 13 องค์ ซึ่งพระพุทธรูปเหล่านี้พบเป็นชิ้นส่วนที่แตกหักอยู่ที่เชิงเขา และได้นำไปซ่อมแซมใหม่ในปี พ.ศ.2533 ลักษณะเป็นพระพุทธรูปซึ่งมีแกนเป็นหินทรายแดงพอกทับด้วยปูนลงรักปิดทอง ศิลปะอยุธยาทั้งสิ้น ปัจจุบันวัดเขาวังจัดเป็นแหล่งโบราณคดีสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ (สมัยรัชกาลที่ 5) เป็นพระราชวังเก่าสมัยรัชกาลที่ 5 กรมศิลปากรยังไม่ได้ประกาศขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานของชาติ

สถานการณ์สิ่งแวดล้อม

-

แก้ไขเมื่อ

2020-12-03