วัดสุทธาวาสธาราม (วัดประเดิม)

ละติจูด 10.482137 , ลองจิจูด 99.154953

พิกัด

ตำบลตากแดด อำเภออำเภอเมืองชุมพร จังหวัดชุมพร

ประเภทแหล่งศิลปกรรมฯ

วัด วัดร้าง ศาสนสถาน

ความสำคัญ/ลักษณะ

วัดประเดิมเป็นวัดสำคัญคู่บ้านคู่เมืองชุมพรมาแต่โบราณนักโบราณคดีท้องถิ่นเคยเสนอว่า บริเวณวัดประเดิมเป็นที่ตั้งเมืองชุมพรเก่าโดยพิจารณาจากหลักฐานเสาหลักเมืองใกล้ ๆวัดประเดิมซึ่งมีลักษณะเป็นหิน วัดสุทธาวาสธาราม หรือวัดประเดิม เชื่อกันว่าตัวเมืองดั้งเดิมของเมืองชุมพร อยู่แถบวัดประเดิมฝั่งซ้ายของแม่น้ำชุมพรที่ตำบลตากแดดต่อมาจึงได้ย้ายเมืองไปตั้งใหม่ที่บ้านท่ายาง แล้วย้ายไปตั้งที่ตำบลท่าตะเภา นัยว่าเหตุที่ย้ายเมืองบ่อยเป็นเพราะอิทธิพลการเปลี่ยนแปลงของแม่น้ำท่า ตะเภา และแม่น้ำชุมพรบ้างก็ว่าเพราะเป็นเมืองหน้าด่านอยู่ในสมรภูมิการรบเสมอ ๆ จึงไม่สร้างบ้านเมืองถาวรวัดประเดิม เล่ากันว่าเป็นวัดแรกในละแวกนี้ จึงได้ชื่อว่าวัดประเดิม เป็นวัดประจำเมืองชุมพรเก่า เชื่อกันว่าพระปรางค์องค์เดิม มีศิลปะแบบศรีวิชัย แต่ก็ไม่มีหลักฐานชัดเจนโบราณวัตถุในวัดแต่แรกเห็นจะมีมากต่อมาได้ชำรุดหักพังไปตามกาลเวลาและจากภัยสงครามเท่าที่เหลืออยู่จนทุกวันนี้ก็มีหลายอย่างซึ่งล้วนเป็นหลักฐานแสดงให้รู้ว่าเคยเป็นวัดที่เจริญรุ่งเรืองมาก แห่งหนึ่ง โบราณวัตถุที่ทางวัดเก็บรักษาไว้ อาทิใบเสมาหินทราย เศียรพระพุทธรูปหินทราย และเศียรพระพุทธรูปปูนปั้นเกือบ 20 เศียรเป็นฝีมือช่างสมัยอยุธยารูปแบบศิลปกรรม พระปรางค์ของวัดนี้ ก่อนบูรณะยังมีผู้จดจำได้ว่า เดิมองค์ปรางค์์ตั้งอยู่ บนพื้นเรียบไม่ได้ยกพื้นสูงโดยรอบองค์พระปรางค์ไม่มีสิ่งก่อสร้างใด ๆ ที่เห็นอยู่ในปัจจุบันทุกอย่างเป็นของที่เพิ่งสร้างใหม่ พระปรางค์ที่ปรากฏอยู่ทุกวันนี้มีลักษณะรูปแบบศิลปกรรม เป็นปรางค์ฐานสี่เหลี่ยมจัตุรัสทำเป็นฐานบัวลดหลั่นกันขึ้นไปเป็นชั้น ๆ รูปทรงสูงชลูด เรือนธาตุมีขนาดเล็กทรงสูงรับกับทุกส่วนขององค์ปรางค์ ซึ่งมีลักษณะเป็นฐานซ้อนกันขึ้นไปรอบพระปรางค์มีระเบียงคตล้อมรอบระหว่างระเบียงคตกับพระปรางค์์เป็นลานประทักษิณในบริเวณวัดมีเจดีย์รายขนาดเล็ก 1 องค์ ลักษณะเป็นเจดีย์ทรงกลมตั้งอยู่บนฐานสี่เหลี่ยม สภาพทรุดโทรมมีผู้เล่าว่าเดิมเจดีย์รายรอบวัดมีหลายองค์ แต่ปัจจุบันเหลือองค์เดียว รูปแบบศิลปกรรมเดิมของพระปรางค์องค์นี้ไม่ปรากฏชัดว่าเป็นแบบใด แต่สันนิษฐานจากโบราณวัตถุ ได้แก่ เศียรพระพุทธรูปและใบเสมาเข้าใจว่าคงเป็นศาสนสถานที่สร้างมาแต่ครั้งกรุง ศรีอยุธยาแต่ปัจจุบันได้ถูกซ่อมแซมจนเปลี่ยนสภาพไปหมดแล้วส่วนอาคารโรงเรียนพระปริยัติธรรมเป็นอาคารสถาปัตยกรรมท้องถิ่นก่อสร้างขึ้นในช่วงระหว่าง พ.ศ. 2473-2480 เป็นอาคารไม้แบบเรือนปั้นหยา ยอดจั่วชายคาตกแต่งไม้ฉลุและไม้กลึงลวดลายแบบพื้นเมือง อาคารนี้แบ่งพื้นที่ใช้สอยเป็น 3 ส่วน คือ แบ่งห้อง 2 ห้อง โดยมีชานเป็นส่วนเชื่อมต่อระเบียงจะอยู่ลดระดับต่ำจากชานประมาณ 30 เชนติเมตร ต่อมาได้มีการซ่อมแซมระเบียงด้วยการสร้างเป็นพื้นคอนกรีตเสริมเหล็กเสา คอนกรีตที่ยกพื้นทำให้อาคารนี้ี้เป็นเรือนใต้ถุนโปร่งได้รับการประกาศขึ้นทะเบียนโดย ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 53 ตอนที่ 34 วันที่ 27 กันยายน 2479 สิ่งสำคัญภายในวัดสุทธาวาสธาราม (วัดประเดิม) ประกอบด้วย พระปรางค์ เจดีย์ราย และอาคารโรงเรียนปริยัติธรรม (ที่มา : https://www.m-culture.go.th/chumphon)

สถานการณ์สิ่งแวดล้อม

-

แก้ไขเมื่อ

2020-12-03