รายงานผลการดำเนินงานประจำปี พ.ศ. 2566 หน่วยอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมธรรมชาติและศิลปกรรมท้องถิ่น

หน่วยอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมธรรมชาติและศิลปกรรมท้องถิ่น ๗๖ จังหวัด เป็นเครือข่ายด้านการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมธรรมชาติและศิลปกรรมที่สำคัญของ สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (สผ.) กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม โดยจัดตั้งขึ้นตามมติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ ๒๘ สิงหาคม ๒๕๒๗ มีการดำเนินงานในลักษณะคู่ขนานกับการดำเนินงานของส่วนกลาง โดยนำนโยบายและขับเคลื่อนภารกิจส่วนกลางและส่วนภูมิภาคไปต่อยอดขยายผลสู่การปฏิบัติจริง ตลอดจนการสร้างเครือข่ายเพิ่มขึ้นในพื้นที่ เป็นการดำเนินงานในเชิงรุก และเน้นการมีส่วนร่วมกับชุมชนเพื่อสร้างความเข้มแข็งเป็นหนทางให้เยาวชน ชุมชนและเครือข่ายเกิดความรู้สึกรัก หวงแหน ดูแล รักษาป้องกัน มิให้เกิดการทำลายต่อสิ่งแวดล้อมธรรมชาติและศิลปกรรมที่เป็นมรดกของท้องถิ่น นับเป็นการเพิ่มประสิทธิภาพของการดำเนินงานการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมธรรมชาติและศิลปกรรมไม่น้อยกว่า ๓๙ ปี ในภาพรวมของทั้งประเทศ

สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ได้สนับสนุนงบประมาณหมวดงบอุดหนุนในปี พ.ศ. 256๖ ต่อหน่วยอนุรักษ์อนุรักษ์สิ่งแวดล้อมธรรมชาติและศิลปกรรม ทั้ง ๗๖ จังหวัด เพื่อดำเนินงานตามแผนขับเคลื่อนงานอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมธรรมชาติและศิลปกรรมระดับจังหวัด ภายใต้กรอบยุทธศาสตร์ชาติ ๒๐ ปี (พ.ศ. ๒๕๖๑-๒๕๘๐) นโยบายและภารกิจของสำนักงานนโยบายฯ รวมถึง สิ่งแวดล้อมธรรมชาติและศิลปกรรมของท้องถิ่นที่จะต้องได้รับการบริหารจัดการที่เหมาะสม ประกอบด้วย การบริหารหน่วยอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมธรรมชาติและศิลปกรรมท้องถิ่น การประกาศเขตอนุรักษ์ฯ การเผยแพร่ความรู้ และการพัฒนาระบบข้อมูลสิ่งแวดล้อมธรรมชาติและศิลปกรรมอันควรอนุรักษ์ของประเทศ ซึ่งหน่วยอนุรักษ์ฯทั้ง ๗๖ จังหวัด ต่างได้ดำเนินการบริหารจัดการพื้นที่แหล่งฯ ในรูปแบบต่างๆ อาทิ การประสานความร่วมมือ การสำรวจตรวจสอบพื้นที่ การหารือและประชุมร่วมกันภายใต้กรรมการชุมชน คณะทำงานหรือคณะอนุกรรมการระดับจังหวัด จนตกผลึกร่วมกันสร้างการรับรู้ ก่อให้เกิดแหล่งเรียนรู้ องค์ความรู้ แผนที่สิ่งแวดล้อมศิลปกรรมหรือวัฒนธรรมท้องถิ่น แนวทางการอนุรักษ์/มาตรการ รวมถึงการยกระดับพื้นที่ที่สำคัญทั้งในแหล่งธรรมชาติและศิลปกรรม ได้รับการยกย่องประกาศเป็นมรดกจังหวัดในหลายพื้นที่ ก่อให้เกิดมรรคผลในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมธรรมชาติและศิลปกรรมของประเทศได้อย่างเป็นรูปธรรม

ทั้งนี้ สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ได้รวบรวมผลการดำเนินงานตามรายงานประจำปี พ.ศ. ๒๕๖๖ ของหน่วยอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมธรรมชาติและศิลปกรรม ทั้ง ๗๖ จังหวัดแล้ว และหวังเป็นอย่างยิ่งว่าจะเป็นประโยชน์ต่อหน่วยอนุรักษ์ฯ ภาคีเครือข่าย และภาคส่วนที่เกี่ยวข้องสำหรับการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ประสบการณ์ ประยุกต์ใช้และนำไปสู่การบริหารจัดการเพื่อนำต้นทุนของสิ่งแวดล้อมธรรมชาติและศิลปกรรมอันทรงคุณค่าของประเทศ ไปสู่การอนุรักษ์และพัฒนาได้อย่างเหมาะสมและยั่งยืน ต่อไป