เอกสารเผยแพร่ 03-08-2022 13:34:45 นิลุบล ผ่องศรี
ข้อเสนอเชิงนโยบายการอนุรักษ์และฟื้นฟูย่านชุมชนเก่า
ข้อเสนอเชิงนโยบายนี้เป็นการดำเนินการต่อเนื่องจากการศึกษาเรื่องการจัดทำมาตรฐานคุณภาพสิ่งแวดล้อมศิลปกรรม ประเภทย่านชุมชนเก่า โดยมีวัตถุประสงค์สำคัญเพื่อเสนอแนวทางการอนุรักษ์ฟื้นฟูย่านชุมชนเก่าทั่วประเทศโดยมีหลักคิดพื้นฐานที่ว่าในมิติด้านการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมศิลปกรรม พื้นที่ย่านชุมชนเก่าเหล่านี้ถือได้ว่าเป็นแหล่งศิลปกรรมที่แวดล้อมด้วยบริบทของสิ่งแวดล้อมธรรมชาติ ภูมินิเวศ ระบบนิเวศ เป็นรากฐานของประวัติศาสตร์เมืองที่ต่อเนื่องและมีชีวิต อาคารบ้านเรือนที่ยังคงอยู่มีคุณค่าต่อการปรับปรุงพัฒนามากกว่าการรื้อถอนสร้างใหม่ เป็นเสมือนแหล่งเรียนรู้ที่มีชีวิต และยังเป็นพื้นที่ที่แสดงออกถึงการอยู่ร่วมกัน พื้นที่พบปะ รูปแบบประชาสังคมต่างๆ จึงควรค่าแก่การดูแลรักษาเพื่อเชื่อมอดีตสู่ปัจจุบันและอนาคต นอกจากจะได้ประโยชน์ด้านการรักษาคุณค่ามรดกทางวัฒนธรรมแล้ว ยังเป็นการยกระดับคุณภาพสิ่งแวดล้อมซึ่งเป็นปัจจัยต่อเนื่องถึงคุณภาพชีวิตของคนในชุมชน รวมถึงเป็นการเพิ่มมูลค่าให้กับย่านชุมชนเก่าอันเป็นการส่งเสริมฐานเศรษฐกิจชุมชนในการเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมที่สามารถพึ่งพาตนเองและทำรายได้ให้กับประเทศ
ข้อเสนอเชิงนโยบายนี้มีเป้าหมายเพื่อฟื้นฟูย่านชุมชนเก่า ด้วยการมีนโยบายที่ชัดเจนเป็นกรอบการดำเนินงานในภาพรวมของประเทศ มีหน่วยงานหลักรองรับการดำเนินงาน และกลไกการประสานงานบูรณาการให้เกิดการขับเคลื่อนอย่างเป็นรูปธรรมและมีประสิทธิภาพ โดยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นและชุมชนเป็นแกนหลักในการดำเนินการ มีกลไกทางกฎหมายในการคุ้มครองและส่งเสริม จูงใจ การอนุรักษ์ฟื้นฟูย่านชุมชนเก่า ตลอดจนมีกลไกทางการเงินสนับสนุนการขับเคลื่อนให้เกิดความยั่งยืนได้ด้วยตนเอง ประกอบด้วยสถานการณ์ของย่านชุมชนเก่าในประเทศที่สะท้อนให้เห็นถึงสถานการณ์ที่จ าต้องมีการ
ดำเนินการอย่างจริงจังในการพัฒนาเครื่องมือ กลไก เพื่อบูรณาการการดำเนินงานเรื่องการอนุรักษ์ย่านชุมชนเก่าอย่างเป็นรูปธรรม เนื่องด้วยเป็นช่องว่างทั้งจากกฎหมายจนถึงภารกิจของหน่วยงานที่คาดว่าน่าจะเกี่ยวข้องจากนั้นนำไปสู่การนำเสนอแนวทางในการพัฒนาเครื่องมือ กลไก แบบบูรณาการเพื่อดำเนินการในลักษณะ ครบกระบวนการ ตั้งแต่ การกำกับดูแล การบริหารจัดการ การมีกฎหมายรองรับ การมีมาตรการจูงใจเพื่อความยั่งยืนของการดำเนินงาน และการพัฒนาศักยภาพขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เพื่อสนับสนุนให้เป็นแกนหลักในการขับเคลื่อนการอนุรักษ์ย่านชุมชนเก่า โดยหวังเป็นอย่างยิ่งว่าข้อเสนอเชิงนโยบายนี้จะนำไปสู่การพัฒนาเชิงอนุรักษ์ย่านชุมชนเก่าให้เกิดขึ้นอย่างเป็นรูปธรรม ซึ่งจะเป็นประโยชน์ต่อการขับเคลื่อนประเทศไทยสู่การพัฒนา 4.0 ช่วยสร้างรากฐานความเข้มแข็งระดับท้องถิ่นในการดำเนินงานพัฒนาเชิงอนุรักษ์แบบบูรณาการที่ตอบสนองต่อความต้องการและยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนพัฒนาเศรษฐกิจในระดับฐานราก ส่งเสริมคุณภาพและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม