ปราสาทหินพิมาย

ละติจูด 15.2209 , ลองจิจูด 102.4938

พิกัด

ตำบลในเมือง อำเภออำเภอพิมาย จังหวัดนครราชสีมา รหัสไปรษณีย์ 17000

ประเภทแหล่งศิลปกรรมฯ

แหล่งโบราณคดีทั้งที่ขุดค้นแล้ว และยังไม่ได้ขุดค้น โบราณวัตถุ

ความสำคัญ/ลักษณะ

ปราสาทหินพิมายเป็นพุทธสถานในพุทธศาสนลัทธิมหายานที่มีขนาดใหญ่ที่สุดของประเทศ เป็นศาสนสถานที่งดงามมาก มีวัดอยู่หลายแห่งและหลายขนาด ลักษณะโครงสร้างส่วนใหญ่เชื่อกันว่าถูกสร้างขึ้นเมื่อพันปีมาแล้ว ซึ่งสร้างขึ้นจากหินทราย หรือการรวมกันของทั้งสองวัตถุสองประเภท ถูกสร้างขึ้นโดยคนของพราหมณ์ วัดเหล่านี้มีฐานสามถึงห้าชั้นสูงขึ้นไปเป็นยอดแหลมโดดเด่น ที่สร้างขึ้นโดยพุทธศาสนิกชน ซึ่งมีฐานต่ำยอดไม่สูง ตั้งอยู่ในตัวอำเภอพิมาย ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของโคราช เป็นระยะทาง 60 กิโลเมตร ตามเส้นทางสายมิตรภาพ (โคราช-ขอนแก่น) อุทยานประวัติศาสตร์พิมาย ครอบคลุมพื้นที่เมืองโบราณอันเป็นที่ตั้งของศาสนสถานที่ใหญ่โตและงดงามแห่งหนึ่ง คือ ""ปราสาทหินพิมาย"" ซึ่งมีความกว้าง 665 เมตร และยาว 1,030 เมตร เป็นแหล่งโบราณคดีที่ทรงคุณค่าทางประวัติศาสตร์สร้างขึ้นในราวปลายพุทธ ศตวรรษที่ 16 และมาต่อเติมอีกครั้งในสมัยพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 ราวต้นพุทธศตวรรษที่ 18 ซึ่งครั้งนั้นเมืองพิมายเป็นเมืองใหญ่ของขอมบนแผ่นดินที่ราบสูง ทุกวันนี้พระวิหารได้รับการบูรณะปฏิสังขรและตกแต่งอย่างงดงาม ซากโบราณสถานปรักหักพังของสถาปัตยกรรมขอมโบราณที่น่าสนใจ ได้รับการบำรุงรักษาไว้เป็นอุทยาน ประวัติศาสตร์แห่งชาติ อุทยานนี้ถูกล้อมรอบด้วยกำแพงหินทรายสีแดง ผนังภายนอกและแกลเลอรี่ มีซุ้มประตูหรือที่เรียกว่า โคปุระ ที่มีผังเป็นรูปกากบาทและมีซุ้มประตูลักษณะเดียวกันนี้อีก 3 ทิศ คือ ทิศเหนือ ทิศตะวันออก และทิศตะวันตก ทางเดินกลางจะประดับด้วยราว สะพานนาคราช เป็นเส้นทางไปยังทิศใต้ที่มีเส้นทางผ่านจากพระนคร (อังกอร์) ปรางค์หินทรายสีขาว ที่องค์ปรางค์มีความสูง 28 เมตร และขนาบข้างด้วย 2 ปรางค์ ด้านซ้ายถูกสร้างขึ้นด้วยศิลาแลงเรียกว่า ""ปรางค์พรหมทัต""และด้านขวาถูกสร้างขึ้นด้วยหินทราย เรียกว่า ""ปรางค์หินแดง"" หลักฐานจากวิหารหลักพบว่าซุ้มประตูภายนอกทั้งหมด รวมทั้งหน้าจั่วที่แสดงความเกี่ยวข้องกับศาสนาฮินดู เช่น ภาพแกะสลักของเรื่องรามเกียรติ์ หรือ สัญลักษณ์ของเทพเจ้าฮินดู เช่น พระศิวะและพระวิษณุ ส่วนซุ้มประตูภายในเกี่ยวข้องกับศาสนาศิลปะทั่วไปของพุทธศาสนานิกายมหายาน แต่ก็สามารถสรุปได้ว่าทางเขตรักษาพันธุ์พิมาย ได้สร้างขึ้นเพื่อบูชาทั้งพุทธศาสนานิกายมหายานและศาสนาฮินดู ลักษณะทางพุทธศาสนาที่มีมากกว่าเทพเจ้าฮินดู พระศิวะ และพระแม่อุมามหาเทวี น่าจะหมายความว่าพระพุทธศาสนาได้รับการนับถือมากขึ้นกว่าศาสนาฮินดู จากการพบ 2 หินศิลาจาลึก หินแรกกล่าวถึงชื่อพระมหากษัตริย์ คือ พระเจ้าสุริยวรมันที่ 1 (1545-1593) ในขณะที่หินที่ 2 ที่ซุ้มประตูทางทิศใต้ เป็นการกล่าวถึงชื่อพระนางมหากษัตริย์ คือ พระเจ้าธรณินทรวรมันที่ 1 (พ.ศ. 1650-1656) ศิลาจารึกเหล่านี้ใน ยุคต่าง ๆ ได้ตรงกับลักษณะของศิลปวัตถุที่พบในพระปรางค์องค์กลาง ถึงแม้ว่าซากโบราณสถานปราสาทหินพิมายถูกบูรณะขึ้นมา สัญนิษฐานว่าปูชนียสถานนี้อาจถูกสร้างขึ้นในระหว่างช่วงกลางพุทธวรรษที่ 17 และ 18

สถานการณ์สิ่งแวดล้อม

-

แก้ไขเมื่อ

2023-12-08