กำแพงเมือง-คูเมืองร้อยเอ็ด

ละติจูด 16.0553443768 , ลองจิจูด 103.653767758

พิกัด

ตำบลในเมือง อำเภออำเภอเมืองร้อยเอ็ด จังหวัดร้อยเอ็ด รหัสไปรษณีย์ 17000

ประเภทแหล่งศิลปกรรมฯ

ชุมชนโบราณ เมืองโบราณ อุทยานประวัติศาสตร์

ความสำคัญ/ลักษณะ

กำแพงเมือง – คูเมือง เมืองร้อยเอ็ดเป็นผังเมืองโบราณสมัยทวารวดี มีคูน้ำคันดินรูปสี่เหลี่ยมมนล้อมรอบ ขนาด 1,700x1,800 เมตร โดยคูเมืองอยู่ด้านนอก กำแพงเมืองเป็นคันดินอยู่ด้านใน คูเมืองร้อยเอ็ดสันนิษฐานว่าขุดขึ้นเพื่อใช้ประโยชน์ในการเก็บกักน้ำสำหรับการอุปโภคและบริโภคในชุมชน รวมทั้งเพื่อป้องกันข้าศึกศัตรู และกำหนดขอบเขตชุมชนให้ชัดเจน ปัจจุบันแนวกำแพงเมืองและคูเมืองโบราณมีเหลือเพียงบางส่วนเท่านั้น เนื่องจากถูกอาคารที่สร้างขึ้นใหม่รุกล้ำพื้นที่ป้อม ประตูเมือง ปัจจุบันไม่ปรากฏป้อมและประตูเมืองให้เห็น แต่มีบันทึกไว้ในคราวสมเด็จฯกรมพระยา ดำรงราชานุภาพเสด็จมาตรวจราชการมณฑลนครราชสีมาและมณฑลอุดรอีสานเมื่อปี ร.ศ. 125 (พ.ศ. 2449) ว่า “...เมืองร้อยเอ็ดนี้เป็นเมืองโบราณ ยังมีเชิงเทินเป็นกำแพงเมืองและมีคูโดยรอบปรากฏอยู่...” (มูลนิธิดิศกุล, 2538: 136) เรื่องประตูเมืองมีกล่าวถึงอยู่ในตำนานอุรังคธาตุว่า “เมืองสาเกต” นี้มีชื่อเต็มว่า “เมืองร้อยเอ็ดประตู” เพราะเป็นเมืองใหญ่ที่มีบริวารถึง 101 เมือง และมีประตูเมืองมากถึง 101 ประตู ในนิทานขุนบรม ซึ่งแต่งขึ้นราวปี พ.ศ. 2050 ก็ได้กล่าวถึง “เวียงฮ้อยเอ็ดประตู” (พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ร้อยเอ็ด 2552 : 7-8) อย่างไรก็ตาม มีผู้วิเคราะห์ว่าจำนวนประตูเมืองในนิทานขุนบรมซึ่งเขียนด้วยอักษรธรรม ว่า 101 ประตู แต่ต้องอ่านว่า 11 ประตู

สถานการณ์สิ่งแวดล้อม

-

แก้ไขเมื่อ

2021-05-11