ชุมชนตลาดคลองสวน

ละติจูด 13.6619952 , ลองจิจูด 100.9545507

พิกัด

หมู่ที่ 9 ซอยเทพราช 1 ตำบลเทพราช อำเภอบ้านโพธิ์ จังหวัดฉะเชิงเทรา 24130 ตำบลเทพราช อำเภออำเภอบ้านโพธิ์ จังหวัดฉะเชิงเทรา รหัสไปรษณีย์ 24140

ประเภทแหล่งศิลปกรรมฯ

ย่านชุมชนเก่า

ความสำคัญ/ลักษณะ

เป็นชุมชนย่านตลาดการค้า บริเวณรอยต่อระหว่างจังหวัดสมุทรปราการ (ตำบลคลองสวน อำเภอบางบ่อ) และจังหวัดฉะเชิงเทรา (ตำบลเทพราช อำเภอบ้านโพธิ์) หรือที่เรียกว่า “ตลาดสองเมือง” ซึ่งมีอายุมากกว่า 100 ปี ซึ่งยังมีร้านค้าเก่าแก่และบ้านห้องแถวไม้ 2 ชั้น อยู่หลายหลัง โดยบริเวณรอบบนอกตลาดเป็นพื้นที่เกษตรกรรม ซึ่งชาวบ้านนิยมปลูกบ้านเรือนอาศัยอยู่ตามแนวถนนเทพราช-ลาดกระบัง และแนวริมสองฝั่งคลองสวนและคลองแขวงกลั่นบน พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นที่ราบลุ่มเหมาะแก่การเพาะปลูก ทำนา เลี้ยงกุ้งและเลี้ยงปลา

ตลาดเก่าคลองสวน 100 ปี มีลักษณะเป็นตลาดห้องแถวไม้ จำนวน 147 ห้อง อยู่ติดคลองประเวศบุรีรมย์ มีวิถีชีวิตในการดำเนินชีพแบบดั้งเดิมมาจนกระทั่งปัจจุบัน ซึ่งไม่มีหลักฐานยืนยันที่แน่ชัดว่าชุมชนดังกล่าวจัดตั้งมาตั้งแต่สมัยใด แต่จากอาคารหลักฐานที่ปรากฏไม่ว่าจะเป็นตลาดห้องแถวไม้ ภาพเขียนเก่าอายุกว่า 100 ปี ของโรงเจเพ่งอังตั๊ว หรือจากการบอกเล่าของประชาชน ผู้ที่มีอายุมากในท้องถิ่น คาดได้ว่าตลาดแห่งนี้มีอายุไม่ต่ำกว่า 100 ปี ตลาดเก่าคลองสวน 100 ปี แห่งนี้จากการบอกเล่าของบรรพบุรุษสืบต่อกันมา ได้ใจความว่าสร้างขึ้นประมาณ ก่อนพุทธศักราช 2444 โดยชาวจีนกลุ่มหนึ่ง ที่มีนางเป๋า นางเหล็ง นางวาล เป็นเจ้าของ โดยใช้ชื่อว่าตลาดสามพี่น้อง ณ บริเวณเดียวกับตลาดคลองสวนในปัจจุบัน ซึ่งสภาพตลาดในขณะนั้นเป็นอาคารไม้ชั้นเดียว เสาของอาคารใช้ไม้จากต้นหมากที่เรียกกันว่า “เหลาชะโอน” และทางเดินเป็นดิน ต่อมาได้สร้างเป็นอาคารไม้ 2 ชั้น เมื่อประมาณ พุทธศักราช 2477

จากตำนานที่เล่าขานสืบต่อกันมาถึงชื่อตลาดคลองสวนแห่งนี้ได้ความว่า ตลาดเก่าคลองสวนแห่งนี้เป็นตลาดที่ติดริมน้ำและบริเวณหัวมุมตลาดซึ่งเป็นเส้นแบ่งเขตจังหวัด โดยมีคลองสำคัญ คือ คลองประเวศบุรีรมย์ และคลองพระยานาคราช โดยจะมีเรือสัญจรไปมากันเป็นจำนวนมาก จึงทำให้เกิดการเรียกขานตลาดแห่งนี้จนติดปากมาถึงปัจจุบันว่า “ตลาดคลองสวน” ตลาดเก่าคลองสวน 100 ปี เป็นศูนย์รวมของการติดต่อทำมาค้าขายแลกเปลี่ยนของชาวบ้านในย่านเปร็ง หลวงแพ่ง ลาดกระบัง บางพลี ลาดขวาง ท่าถั่ว บางบ่อ หนามแดง บางเตยมาตั้งแต่สมัย 100 ปีที่ผ่านมา โดยใช้เรือเป็นพาหนะหลักในการติดต่อทามาค้าขาย ซึ่งในขณะนั้นตลาดแห่งนี้เต็มไปด้วยการจราจรทางน้ำที่ประกอบไปด้วยเรือแจว เรือพายจำนวนมาก ถึงขนาดต้องจอดซ้อนกัน 3-4 แถว แต่ละลำบรรทุกสินค้านานาชนิดเป็นจำนวนมาก มาจำหน่ายและแลกเปลี่ยน นอกจากสินค้าที่จำหน่ายทางน้ำแล้ว ยังมีสินค้าที่นำมาจาหน่ายในอาคารไม้และสืบทอดมาจนถึงปัจจุบันอยู่หลายชนิด เช่น กล้วย หมาก พลู ขนมหวาน ข้าวสาร กาแฟ และร้านขายยาแผนโบราณ วิถีชีวิตของชุมชนชาวตลาดคลองสวน เป็นชุมชนขนาดใหญ่ที่ผสมผสานกันระหว่างทั้งชาวไทยจีน ชาวไทยพุทธ ชาวไทยมุสลิม ที่อาศัยอยู่ร่วมอย่างเรียบง่ายและมีความสุขเรื่อยมาซึ่งกลายเป็นชุมชนที่มีวัฒนธรรมผสมผสานในการดำรงชีวิตประจาวัน ภายในชุมชนแห่งนี้จะมีทั้ง โรงเจ วัด สุเหร่า ตั้งอยู่ในบริเวณชุมชนแห่งนี้ ในอดีตพี่น้องในชุมชนจะใช้ตลาดคลองสวนแห่งนี้ เป็นแหล่งนัดพบและมานั่งพูดคุยแลกเปลี่ยนทัศนคติซึ่งกันและกัน โดยเป็นจุดศูนย์รวมของผู้คนในสมัยนั้น คือ โรงมหรสพหรือที่เรียกกันว่า วิก โรงฝิ่นและร้านกาแฟ หรือสภากาแฟซึ่งอยู่ภายในตลาด ทั้งยังมีประเพณีที่สืบทอดต่อกันมาเป็นเวลาช้านาน คือ การแสดงอุปรากรจีนหรืองิ้ว ซึ่งเป็นการแสดงประจำปีของชาวตลาดคลองสวน ที่ปฏิบัติสืบทอดต่อกันมาจวบจนถึงปัจจุบัน

สถานการณ์สิ่งแวดล้อม

-

แก้ไขเมื่อ

2021-10-25