พระที่นั่งไกรสรสีหราช

ละติจูด 14.8120599672 , ลองจิจูด 100.64501199

พิกัด

ลพบุรี ตำบลทะเลชุบศร อำเภออำเภอเมืองลพบุรี จังหวัดลพบุรี รหัสไปรษณีย์ 15000

ประเภทแหล่งศิลปกรรมฯ

พิพิธภัณฑ์ สถาปัตยกรรม พระราชวัง

ความสำคัญ/ลักษณะ

พระที่นั่งไกรสรสีหราช หรือ พระที่นั่งเย็น ตั้งอยู่ที่ตำบลทะเลชุบศร อำเภอเมือง จังหวัดลพบุรี สมเด็จพระนารายณ์มหาราช โปรดฯ ให้สร้างพระที่นั่งไกรสรศรีหราชขึ้น เพื่อทรงใช้เป็นสถานที่ประทับพักร้อน และมีความสำคัญใน ฐานะที่สมเด็จพระนารายณ์มหาราชฯ ใช้เป็นสถานที่สำรวจจันทรุปราคา เมื่อวันที่ 11 ธันวาคม 2228 ร่วมกับบาทหลวงเจซูอิต และบุคคล ในคณะทูตชุดแรกที่พระเจ้าหลุยส์ที่ 14 แห่งประเทศฝรั่งเศสส่งมาเจริญสัมพันธไมตรี เหตุที่ได้ใช้พระที่นั่งเย็นเป้นที่สำรวจจันทรุปราคามีบันทึกของชาวฝรั่งเศลกล่าวว่า"" เป็นที่เหมาะสมมองท้องฟ้าได้ทุกด้าน และมีพื้นที่กว้างมากพอสำหรับที่จะติดตั้งเครื่องมือ ""ยังมีภาพการสำรวจจันทรุปราคาที่พระที่นั่งเย็นซึ่งชาวฝรั่งเศสวาดไว้เป็นรูปสมเด็จพระนารายณ์ฯ ทรงสวมลอม พอก ทรงกล้องส่องยาววางบนขาตั้งทอดพระเนตรพระจันทร์จากสีหบัญชรของพระที่นั่งเย็น และตรงเฉลียงสองข้างสีหบัญชรด้านหนึ่งมีขุนนางหมอบกราบ อีกด้านหนึ่งนักดาราศาสตร์กำลังสังเกตการณ์โดยใช้กล่องส่อง จึงกล่าวได้ว่า การศึกษาวิชาดาราศาสตร์สมัยใหม่เกิดขึ้นครั้งแรกในประเทศไทย ณ พระที่นั่งเย็นเมืองลพบุรี ลักษณะพระที่นั่งไกรสรสีหราช หรือพระที่นั่งเย็น เป็นพระที่นั่งชั้นเดียว มีผังเป็นทรงจตุรมุข ตรงมุขหน้ามีมุขเด็จยื่นออกมา และมีสีหบัญชรกลางมุขเด็จ ก่อด้วยอิฐ สอปูน เป็นอาคารทรงไทย ประตูหน้าต่างเป็นแบบสีเหลี่ยมสอบเข้าหากัน มีซุ้มหน้าต่างและซุ้มประตูทำเป็นซุ้มเรือนแก้วทำด้วยปูนปั้น ตัวอาคารแบ่งเป็น 3 ส่วน 1. ส่วนหน้าเป็นห้องโถงมีมุขเด็จ เข้าใจว่าเป็นที่สมเสด็จผ่านหรือเป็นที่ออกขุนนาง 2. ส่วนกลางเป็นที่ประทับส่วนพระองค์ 3. ส่วนหลังเป็นที่พักฝ่ายใน บริเวณพระตำหนักจะกั้นด้วย ฉนวนหรือเขื่อนเพชร ทั้งด้านทิศตะวันออกและทิศตะวันตก นอกเขื่อนเพชรทาง ด้านทิศเหนือและทิศใต้ของพระที่นั่งส่วนแรก ในบริเวณพระที่นั่งมีอาคารเล็ก ๆ ก่อด้วยอิฐอาจจะอาคารที่พัก 4 หลัง ปัจจุบันพระที่นั่งเย็น คงเหลือเพียงผนังพระที่นั่ง ฉนวนหรือเขื่อนเพชร ลวดลายบนพื้นกรอบซุ้มเรือนแก้ว ของกรอบประตูและหน้าต่างเหลืออยู่เพียงเล็กน้อย

สถานการณ์สิ่งแวดล้อม

บริเวณภายในเป็นพื้นที่กว้างมีไม้ยืนต้นขนาดใหญ่อยู่หลายต้น จึงให้ความร่มเย็นจึงทำให้ผู้ที่อาศัยอยู่ย่านนั้นรวมถึงนักท่องเที่ยวจะแวะมาเที่ยวชมและนั่งพักอยู่ตลอดทั้งวัน ด้านหน้าของพื้นที่วัดสันเปาโล ในช่วงเย็นของทุกวันจะมีร้านค้าหาบเร่มาตั้งแผงขายของจำทำให้คนสัญจรไปมาและเข้าไปพักเช่นเดียวกัน

          - สภาพแวดล้อม สภาพแวดล้อมโดยรอบมีความสะอาดร่มรื่น มีการดูแลที่ดีจากกรมศิลปากรที่ 4 ลพบุรี

          - ความเสี่ยงต่อการถูกทำลาย เนื่องจากโบราณสถาณนี้ กรมศิลปากรที่สี่เป็นผู้ดูแลอยู่อย่างใกล้ชิด มีเจ้าหน้าที่ดูแลและให้บริการนักท่องเที่ยวอยู่ภายในโบราณสถานอย่างต่อเนื่องจึงไม่ค่อยมีความเสี่ยงต่อการถูกทำลาย

          - แนวทางการป้องกัน ต้องแจ้งหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเข้ามาดูแลอย่างใกล้ชิดและขอความร่วมมือคนในชุมชนไม่ลุกล้ำเข้ามาใช้พื้นที่ใบโบราณสถาน

แก้ไขเมื่อ

2023-06-04