ตึกขุนอำไพพาณิชย์

ละติจูด 15.114546 , ลองจิจูด 104.332373

พิกัด

เลขที่ 1166 ถนนอุบล ตำบลเมืองใต้ อำเภอเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษ 33000 ตำบลเมืองเหนือ อำเภออำเภอเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษ รหัสไปรษณีย์ 33000

ประเภทแหล่งศิลปกรรมฯ

พิพิธภัณฑ์ สถาปัตยกรรม พระราชวัง

ความสำคัญ/ลักษณะ

อาคารขุนอำไพพาณิชย์หรือ ตึกขุนอำไพตั้งอยู่ในย่านเมืองเก่าเทศบาลเมืองศรีสะเกษบนถนนอุบล (ฝั่งขาออกไปยังจังหวัดอุบลราชธานี) ตำบลเมืองใต้ อำเภอเมืองศรีสะเกษห่างจากศาลากลางจังหวัดศรีสะเกษไปทางตะวันออกประมาณ 4 กิโลเมตร เป็นบ้านที่พักอาศัยเก่าของขุนอำไพพาณิชย์ (ทองอินทร์ นาคสีหราช) คหบดีชาวศรีสะเกษ ก่อสร้างขึ้นใน พ.ศ. 2468 ได้รับการบูรณะและอนุรักษ์ไว้โดยทายาทขุนอำไพพาณิชย์ร่วมกับกรมศิลปากรได้รับรางวัลสถาปัตยกรรมดีเด่น ด้านการอนุรักษ์สถาปัตยกรรมในเขตเมือง ที่มีคุณค่าควรแก่การอนุรักษ์ จากสมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถัมภ์ เมื่อพ.ศ. 2530 เนื่องจากมีความโดดเด่นทางด้านศิลปะ สถาปัตยกรรมและประวัติศาสตร์ความเป็นมา อาคารดังกล่าวสร้างโดยช่างชาวเวียดนาม (ญวน) และจีน เป็นอาคารก่ออิฐถือปูนสองชั้น ไม่มีรากฐาน ตัวอาคารทาสีครีม ลายปูนปั้นประดับ มีสีเหลืองเข้มและสีขาว ก่ออิฐแบบครึ่งแผ่นฉาบปูน แต่ละชั้นแบ่งเป็นหกคูหา พื้นชั้นล่างปูด้วยไม้เนื้อแข็ง มีบันไดขึ้นสองทาง บริเวณทางเข้าทำเป็นบานประตูเพี้ยม จำนวน 6 บาน เปิดแยกข้างละสามบาน เหนือประตูเป็นกรอบวงโค้ง ชั้นบนบางคูหาเป็นผนังทึบ มีช่องหน้าต่าง บางคูหไาเปว็นช่องประตู มีระเบียงพื้นไม้ยื่นออกมา 1 เมตร บริเวณผนังเหนือกรองวงโค้ง เหนือประตู หน้าต่างและตามเสามีการประดับด้วยลวดลายปูนปั้นที่สวยงาม หน้าจั่วก่ออิฐฉาบปูนเรียบ ที่ยอดปั้นลม และปลายทั้งสองข้างมีลวดลายปูนบัวประดับยอดใน ส่วนที่อยู่บนสุดเป็นลายพฤกษาก้านขด ลักษณะเด่นของอาคารหลังนี้คือ การประดับด้วยลายปูนปั้นทั้งผนังอาคารด้านหน้า และด้านหลัง ลวดลายส่วนมากได้รับ อิทธิพลจากศิลปะ และความเชื่อตามคติจีนโบราณ มักเป็นลวดลายที่มีความหมายไปในทางมงคล เช่น ฮก ลก ซิ่ว ซึ่งหมายถึง ชาติ ศาสนา ทรัพย์สมบัติและความยั่งยืน โดยภาพลายดวงอาทิตย์ฉายรัศมี และดอกพุดตาน หมายถึง ฮก ลายดอกเบญจมาศ หมายถึง ลก ภาพลายนกกระเรียน หมายถึง ซิ่ว ลวดลายประดับอื่น ๆ เช่น ลายพรรณพฤกษา ลายดอกบ๊วย ลายก้านขด ลายภาพค้างคาวคายเงิน เหรียญโบราณสองเหรียญ ซึ่งหมายถึง ความพรั่งพร้อมด้วยโชคลาภ ปัจจุบัน อาคารขุนอำไพพาณิชย์ เปิดให้นักท่องเที่ยวและผู้ที่สนใจเข้าชมได้ ถือเป็นสถานที่ท่องเที่ยวและแหล่งเรียนรู้ที่บอกเล่าถึงความเป็นอยู่ของคหบดีชาวศรีสะเกษเมื่อเกือบร้อยปีก่อนได้เป็นอย่างดีโดย ชั้นบนได้จัดแสดงข้าวของเก่าแก่บางส่วนของขุนอำไพพาณิชย์ รวมถึงรูปภาพและประวัติของท่านเจ้าของบ้านเป็นข้อมูลให้ผู้สนใจได้อ่านส่วนชั้นล่าง

สถานการณ์สิ่งแวดล้อม

เป็นแหล่งศึกษาสถาปัตยกรรมที่สวยงามทั้งตัวบ้านขุนอำไพพาณิชย์ และเปิดเป็นร้านค้าจำหน่ายสินค้าหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ (OTOP) ของจังหวัดศรีสะเกษและจังหวัดใกล้เคียง

แก้ไขเมื่อ

2023-07-24