ปราสาททามจาน (ปราสาทบ้านสมอหรือปราสาทบ้านทามจาน)

ละติจูด 14.816938 , ลองจิจูด 104.109847

พิกัด

หมู่ที่ 2 บ้านทามจาน ตำบลสมอ อำเภอปรางค์กู่ จังหวัดศรีสะเกษ ตำบลสมอ อำเภออำเภอปรางค์กู่ จังหวัดศรีสะเกษ รหัสไปรษณีย์ 33170

ประเภทแหล่งศิลปกรรมฯ

แหล่งโบราณคดีทั้งที่ขุดค้นแล้ว และยังไม่ได้ขุดค้น โบราณวัตถุ

ความสำคัญ/ลักษณะ

ปราสาทบ้านทามจาน หรือปราสาทบ้านสมอสร้างราวพุทธศตวรรษที่ 18 ศิลปะขอมแบบบายน ตั้งอยู่ที่ บ้านทามจานตำบลสมออำเภอปรางค์กู่จังหวัดศรีสะเกษ สภาพของปรางค์ปราสาทเป็นปรางค์เดียวก่อด้วยศิลาแลงหันหน้าไปทางทิศตะวันออกมีผังเป็นรูปสี่เหลี่ยมย่อเก็จ มีมุขยื่นออกไปเล็กน้อยทางด้านตะวันออกซึ่งจะเป็นด้านหน้าและเป็นประตูทางเข้าไปในตัวปราสาทส่วนอีกสามด้านทำเป็นประตูหลอกกรอบประตูและทับหลังทำด้วยหินทรายสลักลวดลายทับหลังด้านหน้าหายไปทับหลังบนกรอบประตูทางทิศใต้สลักแล้วเสร็จเพียงครึ่งเดียวเป็นรูปหน้ากาลกำลังคายท่อนพวงมาลัยโดยใช้มือยึดจับพวงมาลัยซึ่งสลักเป็นลายใบไม้ม้วนเหนือหน้ามีรูปบุคคลนั่งขัดสมาธิลักษณะเป็นพระพุทธรูปมีบุคคลสองคนนั่งพนมมืออยู่พระพุทธรูปดังกล่าวอาจจะเป็นพระพุทธไภสัชยคุรุพระพุทธเจ้าผู้รักษาโรคเพราะรูปแบบ และแผนผังของปราสาทสันนิษฐานได้ว่าคงจะเป็นสิ่งก่อสร้างที่เรียกว่าอโรคยาศาลหรือโรงพยาบาลซึ่งได้พบจารึก กล่าวถึงการก่อสร้างโรงพยาบาลหลายหลักและในจารึกกล่าวถึงพระพุทธไภสัชยคุรุ กำแพงและโคปุระมีร่องรอยฐานกำแพงก่อด้วยศิลาแลงล้อมรอบสี่ด้าน ด้านตะวันออกมีโคปุระก่อด้วยศิลาแลง เช่นกันมีสระน้ำจำนวน 2 สระ ตั้งอยู่ทางตะวันออกเฉียงเหนือห่างจากโคปุระประมาณ 10 เมตร เป็นสระขนาดเล็กผังรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า อีกสระมีขนาดใหญ่ตั้งอยู่ด้านตะวันออกห่างออกไปประมาณ 50 เมตร (ที่มา : https://www.m-culture.go.th/sisaket)

สถานการณ์สิ่งแวดล้อม

ประกาศในราชกิจจานุเบกษา

เล่มที่ 52

ตอนที่ 75

8 มี.ค.2478

เล่มที่ 99

ตอนที่ 130

14 ก.ย.2525

แก้ไขเมื่อ

2022-06-06