วัดเชิงคีรี

ละติจูด 16.907085 , ลองจิจูด 99.73646

พิกัด

ตำบลนาเชิงคีรี อำเภออำเภอคีรีมาศ จังหวัดสุโขทัย

ประเภทแหล่งศิลปกรรมฯ

วัด วัดร้าง ศาสนสถาน

ความสำคัญ/ลักษณะ

ประวัติ วัดเชิงคีรี ต.นาเชิงคีรี อ.คีรีมาศ จ.สุโขทัย เดิมชื่อวัดพระเสด็จ ตามศิลาจารึกวัดพระเสด็จ (วัดเขาเชิง) หลักที่ 145 สุโขไท หลักที่ 15 ของประชุมศิลาจารึกภาคที่ 3 คณะกรรมการฯ สำนายกรัฐมนตรี เป็นศิลาแท่งทึบสี่เหลี่ยมแบน จารึกอักษรไทยสี่ด้านรูปลักษณะเป็นศิลาจารึกยอดมนแบบใบเสมา สูง 175 เซนติเมตร ปัจจุบันวัดนี้มีชื่อว่าวัดเชิงคีรี อยู่เชิงเขาด้านทิศตะวันออกของเขาเชิง เขตอำเภอคีรีมาศ ทิวเขาหลวงด้านทิศใต้ของเมืองสุโขไท มีถนนพระร่วงสายใต้ เมืองสุโขไท เมืองกำแพงเพชร ผ่านหน้าวัดพอดี ศิลาจารึกหลักนี้เป็นสิลาจารึกสมัยสุโขไทตอนปลายสุด เมื่อย้ายเมืองหลวงไปอยู่ที่เมืองสองแคว แล้วตามปีศักราชที่บอกเรื่องราวว่าจารึกระหว่างปีพุทธศักราช 2052-2061 เป็นสมัยที่อาณาจักรสุโขไทได้รวมเป็นอาณาจักรเดียวกันกับกรุงศรีอยุธยา ตรงกับรัชสมัยสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2 (พระเชษฐาธิราช) พระราชโอรสองค์รองของพระศรีสรรเพชญสมเด็จพระรามาธิบดีบรมไตรโลกนารถบพิตรเจ้า (ที่เมืองสุโขไทมีเสนาธิบดีฝ่ายราชวงศ์สุโขไทปกครองอยู่ แต่ไม่มีพระเจ้าแผ่นดิน) ร้อยหลวงสโมสรสรรพกรและหลวงกำจัดไพรินทร์ เป็นผู้ค้นพบศิลาจารึกวัดพระเสด็จ เมื่อปี พ.ศ. 2430 (สมัยรัชกาลที่ 5) และส่งไปไว้ที่กรุงเทพในปีนั้น พร้อมกันกับศิลาจารึกวัดเขมา หลักที่ 148 สุโขไท (หลักที่ 14 ของประชุมศิลาจารึก ภาคที่ 3 คณะกรรมการฯ สำนักนายกรัฐมนตรี) เนื้อความกล่าวถึง นายพันเทพรักษา นายพันสุริยมาศ อำแดงคำกอง อำแดงคำแก้ว ผู้เป็นภรรยา ช่วยกันตบแต่งสถานที่ด้านทิศตะวันออกของเขาเชิง ซึ่งเป็นวัดเล็ก ๆ เกิดขึ้นก่อนแล้วเรียกว่า วัดกานสอให้เป็นลักษณะอารามของภิกษุสงฆ์ (สังฆิการาม) ระยะนั้นมีพระภิกษุจำพรรษาอยู่แล้วชื่อ พระมหาเถรลาหุลเทพวันวาศรีวิริยะปรัชญาเป็นสมภารเจ้าวัด ได้สร้างพระวิหารหลังหนึ่ง ครั้นถึง ปีมะแม มหาศักราช 1435 (พ.ศ. 2055) ท่านเหล่านี้จึงออกป่าวร้องและหาลือบรรดาสัปบุรุษทั้งหลายตกลงมอบให้ ท่านเจ้าขุนหลวงมหาเพียรปรัชญากับ ท้าวยอดท้าวเป็นผู้เหมาะสมเดินทางไปอาราธนาอัญเชิญ พระศรีสรรเพชรซึ่งเป็นพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ จาก วัดวันนาวาสนำมาประดิษฐานไว้เป็นพระประธานในวิหารที่สร้างเสร็จใหม่นั้น และเปลี่ยนชื่อ วัดกานสอเป็นชื่อใหม่ครั้งนั้นว่า วัดพระเสด็จตามที่อัญเชิญพระพุทธรูปชื่อ พระศรีสรรเพชรเสด็จมาประดิษฐานนั้น ต่อมาถึงปีมหาศักราช 1438 ปีกุล (พ.ศ. 2059) ท่านเหล่านั้นได้ช่วยกันสร้างขยายพระวิหารให้กว้างขึ้น และทำการสมโภชในครั้งนั้น ต่อจากนั้นท่านเหล่านี้ได้ช่วยกันสร้างอุโบสถวัดพระเสด็จขึ้นจนเสร็จเรียบร้อย ในปีขาลมหาศักราช 1440 (พ.ศ. 2061) เดือน 6 ขึ้น 6 ค่ำ มีพระภิกษุสำคัญเป็นประธานในพิธีผูกพัทธสีมาในวันนั้นชื่อว่า สมเด็จพระสังฆราชจุธามณีศรีสังฆปรินายกสธรรมติลกปรมวธาจาริยบพิตรเมื่อสร้างอุโบสถเสร็จแล้ว ท่านเหล่านั้นยังมีศรัทธาช่วยกันสร้าง พระวิหารศรีขึ้นมาอีกหลังหนึ่ง

สถานการณ์สิ่งแวดล้อม

-

แก้ไขเมื่อ

2020-12-03