วัดกุกุรัตนาราม

ละติจูด 17.810345 , ลองจิจูด 102.697446

พิกัด

ตำบลปะโค อำเภออำเภอเมืองหนองคาย จังหวัดหนองคาย รหัสไปรษณีย์ 41250

ประเภทแหล่งศิลปกรรมฯ

วัด วัดร้าง ศาสนสถาน

ความสำคัญ/ลักษณะ

วัดกุกุรัตนาราม หรือวัดไก่แก้ว สร้างเมื่อ พ.ศ.2466 ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาเมื่อ พ.ศ.2536 ภายในวัดปรากฏซากโบราณสถานที่สันนิษฐานว่าเป็นศาสนสถานของเมืองโบราณเวียงงัว บริเวณหน้าอุโบสถของวัด หรือด้านทิศตะวันออกเฉียงเหนือ มีซากเจดีย์ขนาดเล็กอยู่ 1 องค์ ชาวบ้านเรียกว่า ธาตุไก่แก้วสภาพพังทลายเหลือเพียงเฉพาะส่วนฐาน ปัจจุบันทางวัดได้สร้างศาลาขนาดเล็กคลุมส่วนฐานนี้ไว้ ลักษณะของฐานเจดีย์มีฐานรูปแปดเหลี่ยม ก่อด้วยอิฐถือปูน กว้างประมาณ 1.5 เมตร ความสูงเท่าที่เหลืออยู่ในปัจจุบันประมาณ 1.5 เมตร ส่วนฐานดังกล่าวเป็นฐานปัทม์ 1 ชั้น ที่มุมของฐานเจดีย์ด้านหนึ่งมีลายปูนปั้นรูปกระจังคล้ายกลีบบัวคว่ำหลงเหลืออยู่ แสดงถึงอิทธิพลศิลปะล้านช้างได้เป็นอย่างดี ดังนั้นโบราณสถานแห่งนี้น่าจะสร้างขึ้นราวพุทธศตวรรษที่ 22-24 ด้านทิศเหนือติดกัเจดีย์มีการทำแท่นบูชา ก่อด้วยอิฐบล๊อก เวียงงัว ปรากฏชื่อในตำนานพระอุรังคธาตุว่า พระรัตนเถระและจุลรัตนเถระได้นำพระบรมธาตุเขี้ยวฝาง 3 องค์ มาปะดิษฐานไว้ที่โพนจิกเวียงงัว ซึ่งเชื่อกันว่าอยู่บริเวณบ้านโคกป่าฝาง ต.ปะโค อ.เมืองหนองคาย จ.หนองคาย (คำว่า งัวและ โคต่างก็มีความหมายเดียวกัน) เล่าสืบต่อกันมาถึงตำนานสำคัญของชุมชนโบราณแถบลุ่มแม่น้ำโขงในหนองคาย รวมทั้งภูพระบาทในจังหวัดอุดรธานี แม้กระทั่งเค้าเงื่อนจากนิทานเรื่องอุสา-บารส ก็มีว่า เมืองของท้าวบารสอยู่เมืองปะโค เวียงคุก และอาจสัมพันธ์กับเรื่องพระอุณรุทธ ที่เป็นหลานพระกฤษณะ (ปางหนึ่งของพระนารายณ์) ซึ่งสำเนียงในตำนานอีสานคือ พระกึดนารายณ์ สันนิษฐานว่าพื้นที่เวียงงัวน่าจะเป็นเมืองเก่าตั้งแต่สมัยเจนละบกหรือในสมัยวัฒนธรรมเขมร เพราะปรากฏซากโบราณสถานและโบราณวัตถุสมัยปะโคและกุเลนหลายชิ้นภายในเมือง ทั้งเทวาลัย ภาพสลักหิน และประติมากรรมหิน รวมทั้งซากโบราณสถานในวัดโคกป่าฝาง (วัดพระธาตุโพนจิกเวียงงัว) แต่ปัจจุบันโบราณสถานถูกทำลายและปรับเปลี่ยนพื้นที่ไปจนไม่เหลือเค้าเดิม บางวัดได้พอกปูนทับเทวรูปทำเป็นพระพุทธรูปไปแล้ว และเชื่อว่าอิทธิพลศิลปะเขมรบางส่วนส่งมาถึงพระธาตุโพนจิกเวียงงัว (ข้อมูลจากเว็ปไซต์ศูนย์มนุษยวิทยาสิรินธร (องค์กรมหาชน) http://sac.or.th/)

สถานการณ์สิ่งแวดล้อม

-

แก้ไขเมื่อ

2022-11-08