วัดปัจจันตบุรี (วัดบ้านแดนเมือง)

ละติจูด 17.994641 , ลองจิจูด 103.056339

พิกัด

ตำบลวัดหลวง อำเภออำเภอโพนพิสัย จังหวัดหนองคาย รหัสไปรษณีย์ 20140

ประเภทแหล่งศิลปกรรมฯ

วัด วัดร้าง ศาสนสถาน

ความสำคัญ/ลักษณะ

วัดปัจจันตบุรี หรือวัดบ้านแดนเมือง ตามประวัติวัดว่า ตังขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2320 เป็นวัดที่ชาวบ้านช่วยกันสร้างอยู่กึ่งกลางระหว่างเมืองโพนพิสัยกับเมืองอ้ายหูดชื่อวัดแดนเมือง ตามชื่อหมู่บ้าน ต่อมาจึงได้เปลี่ยนชื่อเป็นวัดปัจจันตบุรี แต่ประวัติการก่อสร้างวัดตามศิลาจารึกแดนเมือง 1 ว่าเก่าแก่ไปกว่านั้น คือ อยู่ในสมัยพระเจ้าโพธิสาลราชแห่งล้านช้าง ประมาณ พ.ศ. 2073 สิ่งสำคัญภายในวัดได้แก่ ศิลาจารึก 2 หลัก โดยจารึกวัดแดนเมือง 1 (จารึกวัดปัจจันตบุรี) เดิมปักอยู่หน้าโบสถ์ ปัจจุบันนำไปปักไว้ในโบสถ์ด้านขวาพระประธาน คู่กับศิลาจารึกวัดแดนเมือง 2 ซึ่งปักอยู่ด้านซ้ายพระประธาน พระยาปากเจ้า (เจ้าเมืองปากห้วยหลวง) ได้สร้างวัดและอุทิศที่ดินให้แก่วัดแดนเมือง สามารถกำหนดอายุตามข้อความจารึกด้านที่ 1 ด้านซ้ายของวงดวงชาตา ระบุ จ.ศ. 892 ซึ่งตรงกับ พ.ศ. 2073 อันเป็นสมัยที่พระโพธิสารราชเจ้าปกครองราชอาณาจักรล้านช้าง (พ.ศ. 2063-2093) ในส่วนของจารึกวัดแดนเมือง 2 (จารึกวัดปัจจันตบุรี) มีเนื้อหาโดยสังเขปว่า เป็นพระบรมราชโองการของสมเด็จพระโพธิสาลราชแห่งล้านช้าง ได้ประกาศให้ท้าวพระยาทั้งปวงช่วยกันฟื้นฟูพุทธศาสนาในวัด อารามต่าง ๆ ในเมืองจันทบุรี (เวียงจันทน์) และสอดส่องสมณชีพราหมณ์ให้เคร่งครัดในพระวินัย พร้อมทั้งให้ดูแลวิสุงคามสีมา เรือกสวนไร่นา ข้าโอกาสของวัดวาอาราม ตอนท้ายสาปแช่งผู้ที่ทำลายกุศลเจตนาของผู้อุทิศอีกด้วย สามารถกำหนดอายุได้ตามข้อความจารึกบรรทัดที่ 1 ระบุ จ.ศ. 897 ซึ่งตรงกับ พ.ศ. 2078 อันเป็นสมัยที่พระโพธิสารราชเจ้าปกครองราชอาณาจักรล้านช้าง (พ.ศ. 2063-2093)

สถานการณ์สิ่งแวดล้อม

-

แก้ไขเมื่อ

2022-11-08