ชุมชนเก่าพังโคน

ละติจูด 17.377517 , ลองจิจูด 103.711199

พิกัด

ชุมชนเก่าพังโคน ตำบลพังโคน อำเภออำเภอพังโคน จังหวัดสกลนคร รหัสไปรษณีย์ 47160

ประเภทแหล่งศิลปกรรมฯ

ย่านชุมชนเก่า

ความสำคัญ/ลักษณะ

ความสำคัญ

บ้านดอนพังโคน หรือ อำเภอพังโคน ในปัจจุบัน เดิมเป็นชุมชนขนาดเล็กมีทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 22 ตัดผ่าน ท้องที่อำเภอพังโคน ในอดีตเรียกว่า “บ้านจำปานาโพนทอง” ได้รับการยกฐานะขึ้นเป็นเมือง เมืองจำปาชนบท เมื่อพุทธศักราช 2421 พระบำรุงนิคมเขตร (แก้ว) เป็นเจ้าเมือง ทำราชการขึ้นต่อเมืองสกลนคร เจ้าเมืองคนต่อมามีนามว่า พระบำรุงนิคมเขตร (คำไขย) ปีพุทธศักราช 2445 จัดให้เปลี่ยนนามเมือง เป็นอำเภอจำปาชนบท โดยให้อำเภอจำปาชนบท อยู่ในบริเวณสกลนคร ครั้นพุทธศักราช 2445 ทางมณฑลมีคำสั่งให้ยุบอำเภอจำปาชนบทรวมเข้ากับอำเภอพรรณนานิคม ครั้งนั้นพระบำรุงนิคมเขตร (คำไขย) ผู้ว่าราชการเมืองจำปาชนบท จึงได้พาครอบครัวพร้อมด้วยราษฎรจำนวนหนึ่งย้ายครัวไปยังบ้านม่วง ต่อมาทางราชการยกกลับขึ้นเป็นอำเภอจำปาชนบทดังเดิมระยะหลังราษฎรส่วนใหญ่ย้ายมาอยู่บ้านพังโคนหรือดอนพังโคน นับตั้งแต่พุทธศักราช 2480 การย้ายออกมาตั้งบ้านเรือนของราษฎรสู่บ้านพังโคนอันเนื่องมาจากการมีถนนสายสกลนคร - อุดรธานี (ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 22 หรือถนนนิตโย) พาดผ่าน รวมทั้งการที่สามารถเป็นเส้นทางสัญจรไปยังอำเภอบึงกาฬ จังหวัดหนองคาย (เขตการปกครองในขณะนั้น) กลายเป็นชุมทางสำคัญ ของจังหวัดสกลนครอีกแห่งหนึ่ง ส่งผลให้เกิดย่านการค้าของชาวจีน เวียดนาม และคนพื้นถิ่น ขึ้นในบริเวณบ้านพังโคนด้วย เมื่อมีผู้คนเข้ามาอยู่มากจึงมีฐานะเป็นตำบลพังโคนส่วนตัวเมืองเดิมเรียก   “บ้านจำปานาเหมือง” หรือ “บ้านนาเหมือง”

สถานการณ์แหล่งศิลปกรรม

แหล่งย่านชุมชนเก่าพังโคน มีการยายตัวของชุมชนออกไปตามความเจริญของบ้านเมืองไปรอบทิศทาง ยังคงบ่งชี้ลักษณะและองค์ประกอบของการเป็นย่านชุมชนเก่า อาทิ วัดประจำชุมชน ดอนปู่ตาและป่าประจำชุมชน

สถานการณ์สิ่งแวดล้อม

-

แก้ไขเมื่อ

2022-02-14