ปราสาทเสาเดียว

ละติจูด 17.312001787769 , ลองจิจูด 100.64408458484

พิกัด

วัดโคกผักหวาน หมู่ที่ 5 ตำบลชาติตระการ อำเภอชาติตระการ จังหวัดพิษณุโลก ตำบลชาติตระการ อำเภออำเภอชาติตระการ จังหวัดพิษณุโลก รหัสไปรษณีย์ 65170

ประเภทแหล่งศิลปกรรมฯ

พิพิธภัณฑ์ สถาปัตยกรรม พระราชวัง

ความสำคัญ/ลักษณะ

อดีตพระสงฆ์รูปหนึ่ง ชื่อ “พระธรรม” เป็นคนที่ออกแบบและสร้าง พร้อมกับญาติโยมในหมู่บ้านรวมตัวกันมาช่วยสร้างด้วย เริ่มแรกเป็นกุฎิพระธรรมดา จากนั้นพระธรรมจึงมีความคิดอยากลองทำกุฏิเสาเดียว หรือปราสาทเสาเดียว

ดังนั้น “ปราสาทเสาเดียว หรือ กุฏิเสาเดียว” จึงเป็นสถาปัตยกรรมท้องถิ่นของตำบลชาติตระการ   ที่มีอายุมากกว่า 50 ปี และมีแห่งเดียวในจังหวัดพิษณุโลก

ลักษณะของปราสาทเสาเดียวหลังนี้ พบว่า เป็นอาคารไม้   ทั้งหลัง ตั้งอยู่บนเสาปูนขนาดความกว้าง ประมาณ 50 เซนติเมตร สูงประมาณ 1 เมตร ในส่วนของแกนหลักใช้รับน้ำหนักศาลาไม้ 2 ชั้น โดยสถานที่แห่งนี้ ออกแบบและก่อสร้าง เมื่อปี พ.ศ. 2500 ด้วยฝีมือของ นายไท้ สิงห์รัก ซึ่งปัจจุบันได้เสียชีวิตแล้ว  ในอดีตมีพระสงฆ์ 2 รูป ใช้สถานที่แห่งนี้เป็นหอไตรปฏิบัติธรรม ก่อนมีการปล่อยร้าง เพราะไม่มีพระจำวัด จากนั้นชาวบ้านได้ร่วมกันปรับปรุง ซ่อมแซม และบูรณะ เพื่อใช้เก็บรักษาสิ่งสำคัญทางศาสนาของชาวบ้านโคกผักหวาน ส่วนสาเหตุที่ต้องสร้างเป็นอาคาร เสาเดียว เชื่อว่า น่าจะได้รับอิทธิพลมาจากวัฒนธรรมของชาวลาว ซึ่งได้ย้ายถิ่นฐานเข้ามาในพื้นที่ อำเภอชาติตระการ จำนวนมาก วัฒนธรรมของชาวลาวนิยมสร้างหอไตรที่มีน้ำล้อมรอบหรือ  ไตรเสาเดียว

สถานการณ์สิ่งแวดล้อม

ผู้นำท้องที่ ท้องถิ่น ผู้นำชุมชน และประชาชนในพื้นที่ ได้ร่วมกันอนุรักษ์ และส่งเสริมให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ได้เป็นอย่างดี  

แก้ไขเมื่อ

2023-07-10