ย่านชุมชนเก่าบ้านดอนไชย

ละติจูด 18.565197 , ลองจิจูด 100.764041

พิกัด

เทศบาลตำบลกลางเวียง อำเภอเวียงสา จังหวัดน่าน ตำบลกลางเวียง อำเภออำเภอเวียงสา จังหวัดน่าน รหัสไปรษณีย์ 55110

ประเภทแหล่งศิลปกรรมฯ

ย่านชุมชนเก่า

ความสำคัญ/ลักษณะ

หมู่บ้านดอนไชย มีเนื้อที่ของหมู่บ้าน ประมาณ  1,000 ไร่ พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นที่ราบลุ่ม มีแม่น้ำน่านไหลผ่านตลอดเขตแนวของหมู่บ้าน และมีแม่น้ำว้า

ไหลมาบรรจบกับแม่น้ำน่านที่ท้ายหมู่บ้าน (ชาวบ้านเรียกบริเวณนี้ว่าสบว้า) ทำให้มีปริมาณน้ำอุดมสมบูรณ์ตลอดทั้งปี มีปลาจากแหล่งน้ำธรรมชาติบริโภคตลอดทั้งปี ในฤดูน้ำหลากน้ำจะท่วมทุกปี สภาพดินเป็นดินร่วนปนทรายเหมาะสำหรับการเพาะปลูกพืชล้มลุก อาทิ ข้าวโพด ใบยาสูบ ผักปลอดสารพิษ ฯลฯ

ชุมชนเก่าบ้านดอนไชย

           คำขวัญหมู่บ้าน " แหล่งอนุรักษ์พันธุ์ปลา ทอผ้าพื้นเมือง ลือเลื่องเรือแข่ง ดินแดนแห่งวัฒนธรรม งามเลิศล้ำ วัดดอนไชย "

          บ้านดอนไชย มีเอกลักษณ์ที่เป็นของหมู่บ้านน่าภาคภูมิใจ เมื่อสอบถามผู้เฒ่าผู้แก่ และศึกษาจากพงศาวดารเมืองน่าน ฉบับราชวงษ์ปกรณ์ กล่าวไว้ว่า เมืองน่านและเมืองพ้อ (เวียงป้อหรือเวียงสา) ผู้คนหลบหนีข้าศึกศัตรูเมื่อครั้งสมเด็จเจ้าฟ้าอัตถวรปัญโญ เจ้าผู้ครองนครน่าน ตรงกับรัชสมัยรัชกาลที่ 1 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ได้เห็นว่าบ้านเมืองขาดผู้คนจึงคิดสร้างบ้านแปลงเมืองขึ้นใหม่ ได้อพยพผู้คนจากเมืองเชียงของและเมืองเชียงแสน มาตั้งบ้านเรือนกระจายผู้คนไปอาศัยอยู่ทั่วพื้นที่เวียงป้อ ด้วยเหตุผลคือจากการที่บ้านดอนไชยเป็นพื้นที่ที่เป็นชัยภูมิเหมาะสมต่อการอยู่อาศัย รวมถึงสภาพพื้นที่เป็นสันดอนเหมาะแก่การประกอบอาชีพทำการเกษตรในการเพาะปลูกพืชต่างๆ ต่อมาจึงมีพลเมืองมาอยู่อาศัยบริเวณนี้เพิ่มขึ้นเป็นจำนวนมากและตั้งบ้านเรือนเป็นกระท่อมเล็กๆ พอเป็นที่อยู่อาศัยรวมกันเป็นกลุ่มชาวบ้านได้มีการแกะสลักไม้สร้างเป็นพระพุทธรูป เพื่อเป็นศูนย์รวมทางด้านจิตใจ โดยนับตั้งแต่ตั้งหมู่บ้านจนถึงปัจจุบัน บ้านดอนไชย เป็นหมู่บ้านที่จัดตั้งมายาวนานประมาณ 300 กว่าปีมาแล้ว

          ชุมชนบ้านดอนไชย ผลงานเชิงประจักษ์ทั้งทางด้านประเพณีวัฒนธรรม งานสถาปัตยกรรม ภูมิทัศน์ มีความโดดเด่น ของการตั้งถิ่นฐาน การใช้ที่ดินตามประเพณีนิยมเป็นตัวแทนของวัฒนธรรม การปฏิสัมพันธ์ระหว่างคนในชุมชนกับสิ่งแวดล้อม รวมถึงการเป็นถิ่นที่อยู่อาศัยตามธรรมชาติ และมีคุณค่าในการอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพในแหล่งที่ตั้งของชุมชน กล่าวได้ว่า ความโดดเด่นของชุมชนบ้านดอนไชย เป็นไปตามเอกสารที่ได้อธิบายในรายละเอียดไว้ สมคำล่ำลือ.

สถานการณ์สิ่งแวดล้อม

1. เป็นผลงานที่เป็นประจักษ์พยานที่สำคัญยิ่ง หรือที่โดดเด่น ของประเพณีวัฒนธรรม หรืออารยธรรมที่ยังคงอยู่หรือที่สิ้นสุดไปแล้ว

2. เป็นตัวอย่างที่โดดเด่นของประเภทอาคาร งานสถาปัตยกรรม หรือผลงานทางเทคโนโลยี หรือภูมิทัศน์ ซึ่งแสดงให้เห็นถึงช่วงเวลาที่สำคัญในประวัติศาสตร์ของมนุษยชาติ

3. เป็นตัวอย่างที่โดดเด่นของการตั้งถิ่นฐาน การใช้ที่ดิน หรือการใช้ทะเลตามประเพณีนิยม ซึ่งเป็นตัวแทนของ วัฒนธรรม หรือปฏิสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับสิ่งแวดล้อม

4.  เป็นพื้นที่ที่มีปรากฏการณ์สุดยอดทางธรรมชาติ หรือเป็นพื้นที่ที่มีความงามตามธรรมชาติที่โดดเด่น และมีความสำคัญด้านสุนทรียภาพ

5.  เป็นถิ่นที่อยู่ตามธรรมชาติที่สำคัญที่สุด และมีคุณค่าที่สุดสำหรับการอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพ ในแหล่งที่ตั้งรวมถึงถิ่นที่อยู่ ของสิ่งมีชีวิตที่ถูกคุกคาม ซึ่งมีคุณค่าโดดเด่นในแง่ของวิทยาศาสตร์ หรือการอนุรักษ์

แก้ไขเมื่อ

2023-10-06