ศาลเจ้าฮกเกี้ยนก๋งก้วนกันตัง

ละติจูด 7.4110897009015 , ลองจิจูด 99.509614228053

พิกัด

เลขที่ 148-152 ถนนรัษฎา ตำบลกันตัง อำเภออำเภอกันตัง จังหวัดตรัง รหัสไปรษณีย์ 92110

ประเภทแหล่งศิลปกรรมฯ

วัด วัดร้าง ศาสนสถาน

ความสำคัญ/ลักษณะ

       ศาลเจ้าฮกเกี้ยนก๋งก้วนถือกำเนิดขึ้น จากกลุ่มชาวจีนอพยพที่มาตั้งถิ่นฐานในกันตัง จากคำบอกเล่าของผู้ตรวจตราสอดส่องศาลเจ้าคนปัจจุบัน ให้ข้อมูลถึงความเก่าแก่ว่าไม่ต่ำกว่า 150 ปี มีหลักฐานปรากฏ คือ กระถางธูปหน้าแท่นบูชาพระเทียนส่องเซ้งโบ้ (หม่าจ้อโป๋) ซึ่งเป็นกระถางธูปใบที่สองได้มีผู้สร้างถวายแทนไปเก่า เนื่องจากชำรุด มีการสลักภาษาจีนระบุปีที่ถวายแปลเป็นภาษาไทย ตรงกับพุทธศักราช 2454 ในอดีตชาวจีนอพยพมีด้วยกันหลากหลาย ตามสำเนียงภาษาโดยมีชาวจีนฮกเกี้ยนเป็นกำลังหลักในการริเริ่มสร้าง

     การอพยพของชาวจีนในอดีตเมื่อไปถึงและตั้งถิ่นฐานยังที่ใด ก็จะมีสถานที่ไว้สำหรับเป็นศูนย์กลางในการพบปะติดต่อเรื่องราวต่าง ๆ ศาลเจ้าฮกเกี้ยนกันตังก็เช่นเดียวกัน โดยแรกเริ่มสร้างเป็นเรือนไม้หลังคา มุงจาก เมื่อชาวจีนอพยพในกันตังมีจำนวนมากและเศรษฐกิจของกันตัง มีความเจริญขึ้น เนื่องจากกันตังเป็นเมืองท่าติดแม่น้ำซึ่งมีชัยภูมิที่เหมาะแก่การค้าขายแลกเปลี่ยนสินค้า เรือสำเภาค้าขายจะแล่นเข้ามาในกันตัง เพื่อรับสินค้าและหลบมรสุม จนกันตังกลายเป็นเมืองท่าค้าขายที่สําคัญ ในช่องแคบมลายู ทําให้เมืองกันตังมีความเจริญขึ้นในหลายด้าน ชาวจีนอพยพจึงได้ร่วมใจกันปรับปรุงตัวอาคารศาลเจ้าเป็นเรือนไม้ขนาดใหญ่ สองชั้น ซึ่งสร้างโดยสถาปัตยกรรมชิโนยูโรเปี้ยนตามแบบนิยมในท้องถิ่น ดังที่ปรากฏในปัจจุบัน และได้อัญเชิญเทพเจ้าที่ชาวจีนอพยพให้ความเคารพเป็นอย่างสูง คือ พระเทียนส่องเซ้งโบ้ (หม่าจ้อโป๋) ขึ้นประดิษฐาน ยังแท่นบูชาตรงกลางชั้นสองของตัวอาคารเพื่อเป็นที่เคารพสักการะ และยึดเหนี่ยวจิตใจ

     ศาลเจ้าฮกเกี้ยนก๋งก้วนนอกจากจะเป็นศาลเจ้าที่ประดิษฐาน พระเทียนส่องเซ้งโบ้ (หม่าจ๋อไป) แล้วยังคงมีสถานะที่หลากหลาย ทั้งเป็นที่พักพิงของชาวจีนอพยพที่เข้ามาในกันตังและยังไม่มีอาชีพ หรือที่อยู่อาศัยก็จะพักที่นี่ก่อน เป็นสถานที่พักชั่วคราวของผู้คน ในช่องแคบมลายูที่จะเดินทางไปกรุงเทพโดยรถไฟ เช่น ภูเก็ต กระบี่ สตูล ระนอง รวมไปถึงหัวเมืองใกล้เคียง เช่น ปีนัง มะละกา สิงคโปร์ เป็นตั้งโรงรียมสอบกาษาจีนแห่งแรกในกันตังมีชื่อว่า "ตงฮัวฮกเฮา” เป็นที่ตั้งสมาคมหัวเฉียวแห่งแรกของจังหวัดตรัง เป็นสถานที่สำหรับจัดงานเลี้ยงสังสรรค์ต่าง ๆ ของคนกันตัง เช่น งานมงคลสมรส เป็นสถานที่ไกล่เกลี่ยข้อพิพาทของชาวจีนในกันตัง รวมไปถึงเป็นสถานที่เกี่ยวกับการฌาปนสงเคราะห์มีอุปกรณ์ให้ยืม สําหรับการจัดงานศพแบบจีน เช่น ไม้แบกโลงศพ ผ้าคลุมโลงศพ ผ้าปักลายสําหรับประดับในงานศพ

     บารมีองค์หม่าจ้อโป๋แผ่ปกปักรักษาประทานพรแก่ผู้ศรัทธา ทั้งชาวจีนและคนในท้องถิ่น จึงได้รับความศรัทธาจากผู้คนอย่างล้นหลาม มีการจัดงานวันประสูติเป็นงานประจำปีถวาย และต่อมาได้มีการสร้างศาลเจ้าอย่างเป็นทางการด้วยการก่ออิฐถือปูนไว้ด้านหลังต่อจาก อาคารไม้ด้านหน้า เพื่อรองรับสาธุชนที่มาร่วมกันในงานฉลองวันประสูติ ประจําปี

      การดำเนินงานของศาลเจ้าในปัจจุบัน ศาลเจ้าฮกเกี้ยนก๋งก้วนกันตัง เป็นศาลเจ้าที่ขึ้นทะเบียนกับกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย โดยมี นายวิจิตร ปฏิเวช เป็นผู้ตรวจตราสอดส่องศาลเจ้า นายวิบูลย์ ปฏิเวช เป็นผู้จัดการปกครองศาลเจ้า และคณะกรรมการศาลเจ้า เป็นผู้ดำเนินงานของศาลเจ้า ซึ่งในปัจจุบันศาลเจ้าได้มีการดำเนินงาน ทั้งในส่วนงานประเพณีประจำปีที่สืบทอดมาแต่อดีตและงานในด้านการอนุรักษ์ ทั้งในส่วนอาคารไม้โบราณด้านหน้าและวัตถุสิ่งของโบราณ ในศาลเจ้า โดยมีการประสานความร่วมมือกับองค์กรต่าง ๆ ในท้องถิ่น เช่น คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตตรัง เข้ามาดำเนินการรังวัดเก็บรายละเอียดอาคารไม้ด้านหน้า เพื่อเป็นแบบ ในการบูรณะในอนาคต สำนักศิลปากรที่ 13 สงขลาเข้ามาดำเนินการเก็บรายละเอียดและขึ้นทะเบียนวัตถุโบราณศาลเจ้า เป็นต้น

     ศาลเจ้าฮกเกี้ยนก๋งก้วนกันตังมีการจัดงานประจำปีดังต่อไปนี้

     1. งานวันคล้ายวันประสูติพระเทียนส่องเซ้งโบ้ (หม่าจ้อโป๋) ตรงกับวันที่ 23 เดือน 3 ตามปฏิทินจันทรคติจีน ซึ่งจะอยู่ในระหว่าง ช่วงกลางเมษายนถึงปลายเดือนพฤษภาคม

     2. งานต้อนรับขบวนแห่จากศาลเจ้ากิวอ๋องเอี่ยตรัง และ ศาลเจ้าพ่อหมื่นรามตรัง เนื่องในประเพณีกินเจเดือน 9

สถานการณ์สิ่งแวดล้อม

-

แก้ไขเมื่อ

2023-10-21